Thời gian qua, các ngành chức năng, chính quyền địa phương đã tập trung đẩy nhanh việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) và tài sản gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân, tổ chức, góp phần tăng cường công tác quản lý Nhà nước, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp cho nhân dân. Tuy nhiên, công tác này quá trình thực hiện nay cũng còn bộc lộ nhiều sai sót cần phải được khắc phục kịp thời.
Qua công tác kiểm sát việc giải quyết vụ án dân sự “Tranh chấp quyền sử dụng đất và yêu cầu bồi thường thiệt hại tài sản trên đất” giữa
- Nguyên đơn: Ông Trần Liệu, sinh năm:1956.
Trú tại: thôn Hội Sơn, xã Cát Sơn, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định.
- Bị đơn: Ông Đặng Văn Trưởng, sinh năm:1956.
Trú tại: thôn Thạch Bàn Tây, xã Cát Sơn, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định.
Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Định nhận thấy việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) của UBND huyện Phù Cát trong vụ kiện nêu trên có nhiều sai sót dẫn đến người dân khởi kiện ra Tòa án và việc giải quyết vụ kiện khó khăn, kéo dài, cụ thể:
Trường hợp cấp đất cho vợ chồng ông Trần Liệu: Thực hiện chương trình kinh tế trang trại để giãn dân, vợ chồng ông Liệu tiến hành xây trại và được Nhà nước cấp GCNQSDĐ số 889/QĐSD ngày 27/12/2002 (diện tích cấp 13.471m2). Tuy nhiên, phần diện tích đất cấp cho vợ chồng ông Trần Liệu lại trùng một phần diện tích đất đã giao cho hộ ông Đặng Văn Trưởng theo Quyết định số 112/QĐ-UB, ngày 15/4/1995. Lẽ ra, UBND huyện Phù Cát phải thu hồi một phần diện tích đất đã giao cho hộ ông Trưởng trước khi cấp đất cho vợ chồng ông Liệu. Hơn nữa, số thửa và tờ bản đồ ghi trong GCNQSDĐ cấp cho vợ chồng ông Liệu sai so với thực tế (vì số thửa 03, tờ bản đồ số 5 là đất hoang, thuộc xóm Sơn Nguyên, thôn Thạch Bàn Tây).
Trường hợp cấp đất cho hộ ông Đặng Văn Trưởng: Cơ sở để cấp GCNQSDĐ số 948/QSDĐ ngày 20/9/2003 cho hộ ông Đặng Văn Trưởng (diện tích 40.000 m2) là căn cứ Quyết định giao đất số 1123/QĐ-UB, ngày 18/11/1993 và Quyết định số 112/QĐ-UB, ngày 15/4/1995 của UBND huyện Phù Cát cấp cho hộ ông Đặng Văn Trưởng (diện tích ghi trên mỗi quyết định là 20.000 m2). Như đã nêu trên, một phần diện tích đất cấp cho hộ ông Trưởng trùng với diện tích cấp cho vợ chồng ông Trần Liệu. Mặt khác, diện tích đề nghị cấp GCNQSDĐ cho hộ ông Trưởng là theo Quyết định giao đất chứ không tiến hành đo đạc nên diện tích cấp GCNQSDĐ không đúng với thực tế sử dụng đất.
Sai sót nêu trên là một trong những nguyên nhân dẫn đến tranh chấp kéo dài từ năm 2012 đến nay. Trong quá trình giải quyết, UBND huyện Phù Cát đã ban hành Quyết định thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của hộ ông Đặng Văn Trưởng và vợ chồng ông Trần Liệu với lý do: Diện tích ghi trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp cho hộ ông Trưởng không đúng thực tế và số thửa, tờ bản đồ ghi trên GCNQSDĐ cấp cho vợ chồng ông Liệu không đúng với vị trí thực tế đất mà vợ chồng ông Liệu đang sử dụng. Tòa án nhân dân huyện Phù Cát xét xử tuyên bác đơn khởi kiện ông Trần Liệu. Tại phiên tòa phúc thẩm nguyên đơn (ông Trần Liệu rút đơn khởi kiện, rút kháng cáo) nên Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án.
Từ những sai sót trong việc cấp GCNQSDĐ nêu trên, Viện KSND tỉnh Bình Định kiến nghị Chủ tịch UBND huyện Phù Cát một số nội dung như sau:
- Chỉ đạo các cơ quan chức năng của huyện tiến hành giải quyết và hướng dẫn cho người sử dụng đất (ông Trần Liệu và ông Đặng Văn Trưởng) làm thủ tục cấp lại GSNQSDĐ theo quy định của pháp luật vì hiện tại GCNQSD đất của 2 hộ gia đình trên đang bị UBND huyện Phù Cát thu hồi.
- Chỉ đạo UBND xã Cát Sơn, huyện Phù Cát và các phòng, ban liên quan rút kinh nghiệm các sai sót nêu trên.
- Tăng cường các biện pháp phòng ngừa vi phạm trong hoạt động cấp GCNQSDĐ.
Công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự là một trong những chức năng quan trọng của Ngành. Đây cũng là lĩnh vực công tác khó khăn và nhạy cảm, do đó, đòi hỏi từng cán bộ, Kiểm sát viên phải thường xuyên trao dồi kiến thức, tích luỹ kinh nghiệm, có bản lĩnh thực thi công vụ. Nâng cao chất lượng công tác kiểm sát giải quyết các vụ việc dân sự nhất là trong lĩnh vực đất đai để phát hiện sai phạm từ đó ban hành kháng nghị, kiến nghị khắc phục sai phạm, phòng ngừa vi phạm vừa là để bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của công dân, giữ vững kỷ cương pháp luật, đồng thời khẳng định vị trí quan trọng của Viện kiểm sát trong công tác giải quyết các vụ việc dân sự.
Tố Phong
