Thực hiện Quyết định số 771/QĐ-VKS-TTr ngày 26/5/2016 của Viện trưởng Viện KSND tỉnh Bình Định, Đoàn thanh tra Viện KSND tỉnh Bình Định tiến hành thanh tra công tác kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án hình sự (thanh tra hoạt động nghiệp vụ) tại Viện KSND các huyện Vĩnh Thạnh, An Lão trong 20 ngày làm việc, kể từ ngày 01/7/2016.
Đoàn kết luận thanh tra tại Viện KSND huyện An Lão.
Các ngày 26 và 30/8/2016, Viện trưởng Viện KSND tỉnh Bình Định đã ban hành Kết luận thanh tra hoạt động nghiệp vụ tại 02 đơn vị nêu trên. Qua thanh tra nhận thấy: Viện KSND các huyện Vĩnh Thạnh, An Lão đã thực hiện nghiêm túc Chỉ thị công tác năm của Viện trưởng VKSND tối cao, Kế hoạch công tác của Viện KSND tỉnh Bình Định, các quy định của pháp luật, của Ngành. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, các đơn vị đã thực hiện tốt công tác kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án hình sự; đã tuân thủ quy định của pháp luật và Quy chế nghiệp vụ của Ngành nên không có bị can đình chỉ điều tra do không phạm tội; không có bị cáo bị Viện kiểm sát truy tố nhưng Tòa án tuyên không phạm tội; tình trạng án trả hồ sơ để điều tra bổ sung giữa các cơ quan tiến hành tố tụng đã giảm. Đặc biệt, các vụ án được xét xử lưu động, rút kinh nghiệm theo tinh thần cải cách tư pháp tăng đáng kể về số lượng và chất lượng, đạt chỉ tiêu như kế hoạch đã đề ra.
Tuy nhiên, tại thời điểm thanh tra các đơn vị được thanh tra còn một số hạn chế, thiếu sót và vi phạm như: Quyết định phân công giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm của Cơ quan điều tra gửi cho Viện kiểm sát không đúng thời hạn quy định nhưng Viện kiểm sát không tập hợp vi phạm để kiến nghị; Kiểm sát viên được phân công kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm không đề ra yêu cầu xác minh tin báo hoặc có đề ra yêu cầu xác minh tin báo nhưng quá chậm; kiểm sát chưa chặt chẽ hoạt động giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm của Điều tra viên để nắm chắc nội dung và tiến độ giải quyết tin báo nên còn để xảy ra tình trạng giải quyết tin báo quá thời hạn và không thông báo cho Viện kiểm sát; biên bản dựng lại hiện trường TNGT, biên bản khám nghiệm hiện trường TNGT và biên bản khám nghiệm tử thi liên quan đến TNGT còn trường hợp ghi nhiều người trong thành phần tham gia nhưng không có ký tên vào biên bản, Kiểm sát viên không ký tên vào biên bản khám nghiệm hiện trường; không có phiếu đề xuất phê chuẩn Quyết định khởi tố bị can và Lệnh tạm giam, Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn; đề xuất phê chuẩn Quyết định khởi tố bị can và Lệnh bắt bị can để tạm giam của KSV không có phê duyệt của Lãnh đạo Viện; việc nhập vụ án không có căn cứ và không đúng trình tự, thủ tục quy định; Viện kiểm sát ra Lệnh tạm giam bị can để truy tố vượt quá thời hạn truy tố; Lệnh tạm giam bị can để truy tố không ghi thời hạn tạm giam là bao nhiêu ngày; Kiểm sát viên không tiến hành phúc cung bị can trước khi truy tố; không trích cứu các bút lục quan trọng của vụ án; ban hành Cáo trạng không đúng theo mẫu quy định; ban hành Quyết định phân công Kiểm sát viên tham gia phiên Tòa xét xử về hình sự là không đúng theo mẫu quy định; Không có báo cáo án của Kiểm sát viên trước khi xét xử; dự thảo luận tội không có ý kiến phê duyệt của Lãnh đạo Viện; luận tội đề nghị thiếu điểm của khoản, điều luật; Quyết định đưa vụ án ra xét xử không đúng thành phần Kiểm sát viên được phân công, nhưng Kiểm sát viên tham gia phiên tòa không phát hiện; tại phiên Tòa Kiểm sát viên thay đổi quan điểm về mức án đã được Lãnh đạo duyệt nhưng không có tài liệu thể hiện việc báo cáo của Kiểm sát viên với lãnh đạo về việc thay đổi này; Bút ký phiên Tòa ghi chép sơ sài, cẩu thả, chưa thể hiện hết diễn biến phiên tòa; công tác lập hồ sơ kiểm sát án hình sự không đúng theo hướng dẫn của Ngành: Hầu như các vụ án đều không lập Nhật ký kiểm sát điều tra – kiểm sát xét xử hoặc có lập nhưng không đầy đủ; không lập phiếu thống kê tội phạm trong giai đoạn xét xử; sắp xếp hồ sơ kiểm sát lộn xộn, không đúng về trình tự thời gian; không lập danh mục thống kê tài liệu trong hồ sơ kiểm sát để lưu trữ theo quy định.
Nguyên nhân của những thiếu sót, vi phạm nêu trên là do cán bộ, Kiểm sát viên được phân công kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án hình sự chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao; chưa tăng cường hết trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, gắn công tố với hoạt động điều tra, nên còn để xảy ra nhiều thiếu sót, vi phạm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao. Lãnh đạo các đơn vị còn chủ quan, chưa thực sự tập trung trong việc chỉ đạo giải quyết án ngay từ giai đoạn kiểm sát việc thụ lý giải quyết tin báo về tội phạm để nắm rõ nội dung vụ án, từ đó có hướng chỉ đạo xác đáng, tránh thiếu sót, không đúng pháp luật; thiếu kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở cán bộ, Kiểm sát viên về những công việc được giao để chỉ đạo thực hiện đúng quy định của pháp luật và Quy chế nghiệp vụ của Ngành. Qua kết luận thanh tra, các đơn vị được thanh tra đã nghiêm túc tiếp thu, chấp nhận khắc phục những thiếu sót, vi phạm và tiến hành họp kiểm điểm rút kinh nghiệm trong toàn đơn vị.
Nhằm tránh những thiếu sót, vi phạm khi thực hiện hoạt động nghiệp vụ trong thời gian đến, Viện trưởng Viện KSND tỉnh Bình Định đề nghị: Các đơn vị cần phát huy những ưu điểm, khắc phục thiếu sót, tồn tại mà Thanh tra Viện KSND tỉnh Bình Định đã chỉ ra để rút kinh nghiệm tại địa phương mình. Tiếp tục quán triệt các Quy định về lập hồ sơ kiểm sát án hình sự ban hành theo Quyết định số 590/QĐ-VKSTC-V3 ngày 05/12/2014, Quy định chế độ công tác hồ sơ nghiệp vụ của Ngành KSND ban hành kèm theo Quyết định số 190/QĐ-VKSTC ngày 06/4/2016 của Viện trưởng Viện KSND tối cao và các Quy chế nghiệp vụ của Ngành liên quan đến công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp đến toàn thể công chức trong toàn đơn vị để nắm bắt và thực hiện đúng theo quy định, nhất là Quyết định số 183/QĐ-VKSTC-T1 ngày 04/4/2016 của Viện trưởng Viện KSND tối cao về xử lý kỷ luật trong Ngành KSND để cán bộ, Kiểm sát viên biết, lưu ý, phòng ngừa trong quá trình thực thi nhiệm vụ; đồng thời cần tăng cường hơn nữa trong việc nghiên cứu các văn bản quy phạm pháp luật ở các lĩnh vực công tác để tránh vi phạm xảy ra; thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 05/CT-VKSTC-TTr ngày 31/3/2014 của Viện trưởng Viện KSND tối cao về tăng cường kỷ cương, kỷ luật công vụ và trật tự nội vụ trong Ngành KSND./.
Nguyễn Phương Trà