Bộ luật dân sự năm 2015 mới có hiệu lực thi hành nhưng chưa đáp ứng để giải quyết được những tranh chấp phát sinh trong thực tế đời sống xã hội, nên có vụ án sau khi Tòa án giải quyết vẫn còn có nhiều quan điểm khác nhau, gây dư luận không đồng thuận.

Nội dung vụ án:

 

Anh Trần Văn D và chị Phạm Thị H là cặp vợ chồng hiếm muộn. Sau nhiều lần đến Bệnh viện khám chữa bệnh thì Bệnh viện P có chức năng giám định đã kết luận: “Anh D tinh trùng tốt. Chị H không có khả năng sinh con”. Sau khi có kết luận của Bệnh viện P, anh D và chị H chấp nhận xin con nuôi là cháu Trần Thị K. Trước đây anh Nguyễn Văn B và chị Lê Thị L cũng là cặp vợ chồng hiếm muộn đi khám chữa bệnh tại Bệnh viện P. Kết quả xét nghiệm Bệnh viện P đã kết luận: “Nguyên nhân hiếm muộn là do anh B không có tinh trùng. Chị L khả năng sinh con tốt”. Tại đây anh D và anh B làm quen với nhau. Sau khi nghe tin vợ chồng anh D và chị H chấp nhận nuôi con nuôi nên anh B đến gặp anh D xin anh D hiến cặp tinh hoàn cho anh. Vì anh D xác định vợ chồng anh chung thủy với nhau nuôi cháu K, nên anh D chấp nhận hiến cho anh Nguyễn Văn B 1 tinh hoàn bên trái. Anh D và anh B thỏa thuận: Anh D hiến tạng vì nhân đạo nhưng chi phí lấy tạng của anh D ghép cho anh B là do anh B chịu.

 

Sau khi ghép tinh hoàn của anh D được 2 năm thì vợ chồng anh B và chị L sinh được 1 cháu trai tên Nguyễn Văn T. Sau khi cháu T được 1 tuổi thì anh D làm đơn gửi đến Tòa án huyện V, tỉnh M yêu cầu Tòa án giải quyết xác định cháu T là con của anh D.

 

Kết quả hòa giải không thành, bởi vì tại phiên hòa giải anh B xác định cháu T là con chung của anh và chị L, còn anh D thì xác định cháu T là con của anh và chị L, vì anh D cho rằng: “ Tinh hoàn sinh ra tinh trùng nhưng tinh hoàn là của anh hiến cho anh B, nên tuy cháu T sinh ra trong thời kỳ hôn nhân giữa anh B và chị L còn tồn tại nhưng T không phải là con của anh B mà T là con của anh D”. Do đó, anh D yêu cầu Tòa án xác định T là con của anh.

 

Kết quả xét xử Tòa án bác yêu cầu của anh D.

 

Sau khi vụ án được xét xử thì có nhiều quan điểm khác nhau:

 

- Quan điểm thứ nhất cho rằng, anh D yêu cầu Tòa án xác định T là con của anh là có căn cứ, nếu không có tinh hoàn của anh D thì sẽ không có cháu T. Hiện nay chưa có văn bản nào hướng dẫn giải quyết tranh chấp loại tranh chấp này nhưng xét về mặt khoa học thì lập luận của anh D “tinh hoàn sinh ra tinh trùng” là có cơ sở khoa học nên được chấp nhận.

 

- Quan điểm thứ hai cho rằng, Tòa án bác yêu cầu của anh D là có căn cứ.

 

- Quan điểm thứ ba cũng là quan điểm của tác giả cho rằng, hiện nay trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng chỉ quy định về hiến tạng như hiến tim, gan, mắt, thận... chứ chưa nói đến hiến tinh hoàn, nên pháp luật chưa điều chỉnh lĩnh vực hiến tinh hoàn. Trong trường hợp này cháu T sinh ra từ 1 tinh hoàn của anh B và 1 tinh hoàn của anh D. Do vậy, để giải quyết yêu cầu của anh D Tòa án cần cho giám định gel của cháu T để làm căn cứ xác định T là con của anh D hay con của anh B.

 

Đây là vụ án mới phát sinh trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình, nên rất mong nhận được ý kiến trao đổi của bạn đọc và đồng nghiệp để rút kinh nghiệm chung, nhằm giải quyết loại tranh chấp này được đúng đắn./.

 

Thanh Nghị