Theo số liệu thống kê, năm 2022 Toà án nhân dân huyện Phù Cát thụ lý 467 vụ án hôn nhân và gia đình/528 vụ án các loại, chiếm tỷ lệ 88,4%; năm 2023 là 398 vụ/464 vụ, chiếm 85,8% và 9 tháng đầu năm 2024 con số này là 312 vụ/348 vụ, chiếm 89.6%. Về địa bàn chủ yếu tập trung ở trung tâm huyện và xung quanh. Tỷ lệ nữ khởi kiện chiếm tỷ lệ đáng kể và tăng dần theo từng năm: năm 2022 là 78,7%, năm 2023 là 78,9%, 9 tháng đầu năm 2024 là 81,6%. Độ tuổi ly hôn từ 18-35 chiếm tỷ lệ cao trên 50% (năm 2022 là 54,14%, năm 2023 là 57,7%, 9 tháng đầu năm 2024 là 51%) và ngày càng trẻ hóa.Về nghề nghiệp: Thực trạng người có nghề nghiệp hoặc công nhân có tỷ lệ ly hôn cao nhất (chiếm 66,2%) và tăng dần qua từng năm, tiếp đến là làm nông, lao động tự do 30,6%, cán bộ công chức là 3,2%.
Tòa án đã giải quyết 1.171 vụ/1.177 vụ, nhưng chỉ có 312 vụ Tòa án đình chỉ vụ án do nguyên đơn rút đơn khởi kiện, chiếm tỷ lệ 26,6%, còn lại 859 vụ Tòa án giải quyết cho ly hôn hoặc ghi nhận thuận tình ly hôn, chiếm tỷ lệ 73,4%, điều đó thể hiện mâu thuẫn gia đình ngày càng gay gắt, tỷ lệ hòa giải đoàn tụ thấp. Hậu quả của ly hôn luôn để lại hệ lụy lớn, không chỉ là nỗi đau, mất mát của hai vợ chồng mà còn là nỗi bất hạnh của những đứa con bị bỏ rơi, không được chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục. Từ đó, dễ bị sa ngã vào những tệ nạn xã hội... Đây cũng là một trong những lý do trong những năm gần đây tình trạng tội phạm tuổi vị thành niên có xu hướng gia tăng.
Để nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước, góp phần củng cố, xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạn chế tình trạng ly hôn, nhất là trong giới trẻ trên địa bàn; Ngày 07/11/2024, Viện KSND huyện Phù Cát đã ban hành kiến nghị đến Chủ tịch UBND huyện Phù Cát để tổ chức chỉ đạo, triển khai thực hiện một số giải pháp phòng ngừa như sau:
Một là: Cấp ủy, chính quyền địa phương chỉ đạo các ngành, các cấp, các đoàn thể tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật về Luật Hôn nhân và gia đình, Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, Luật phòng chống bạo lực gia đình, Luật bình đẳng giới...; tăng cường truyền thông về giữ gìn hạnh phúc gia đình; giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình Việt Nam cùng nhau giữ gìn hạnh phúc hướng tới mục tiêu xây dựng gia đình Việt Nam bền vững.
Hai là: Đẩy mạnh phong trào xây dựng “Gia đình văn hóa”, “Gia đình ấm no, bình đẳng, hạnh phúc và tiến bộ”. Biểu dương, nhân rộng những gia đình văn hóa có truyền thống đạo lý; chú trọng về giáo dục đời sống gia đình thông qua các nghi lễ tôn giáo, phong tục tập quán, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, các tệ nạn xã hội vào gia đình.
Ba là: Nâng cao chất lượng giáo dục trong gia đình, nhà trường và xã hội đối với giới trẻ, trong đó đặc biệt chú trọng việc giáo dục đạo đức, lối sống, nhân cách; tập huấn các kỹ năng theo từng giới, từng lứa tuổi, từng nhóm …
Bốn là: Duy trì và đẩy mạnh phát triển các mô hình kinh tế trên địa bàn; nhân rộng các mô hình kinh tế hộ tiên tiến; bảo đảm kết quả bền vững của chương trình xoá đói, giảm nghèo. Làm tốt công tác an sinh xã hội, tạo việc làm để nhân dân có thu nhập ổn định, không phải bỏ địa phương tìm công việc; tăng cường chỉ đạo công tác phòng, chống các tệ nạn xã hội.
Năm là: Lãnh đạo, chỉ đạo việc xây dựng, hoàn thiện hương ước, quy ước làng, bản, khu dân cư theo hướng ghi nhận, phát huy những giá trị văn minh, tiến bộ, những phong tục, tập quán tốt đẹp; vận động các gia đình tự nguyện, tự giác, tích cực thực hiện nếp sống văn minh, giữ gìn và phát huy văn hóa gia đình và truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam.
Sáu là: Chỉ đạo triển khai, thực hiện có hiệu quả Luật hòa giải ở cơ sở; nâng cao năng lực của hòa giải viên, tổ hòa giải; kịp thời nắm bắt những vấn đề phát sinh trong từng gia đình, để chủ động kịp thời, hòa giải những mâu thuẫn nhỏ, ngay từ khi mới phát sinh, không để mâu thuẫn nhỏ ngày càng trầm trọng, gay gắt, dẫn đến khônggiải quyết được./.
