Phát huy ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh hạnh phúc là nội dung quan trọng trong tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Cụm từ “ý chí tự lực, tự cường”, chỉ gồm 06 tiếng nhưng ẩn chứa bên trong là những nội hàm rất sâu rộng. Đặc biệt, khi phân tích “ý chí tự lực, tự cường” trong mối quan hệ với việc thực hiện chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp nói chung của Ngành Kiểm sát nhân dân, chắc hẳn chúng ta lại càng nhìn thấy những ý nghĩa vô cùng lớn lao.
Đối với ngành Kiểm sát nhân dân, để thấm nhuần và vận dụng một cách linh hoạt, uyển chuyển tư tưởng của Bác trong việc phát huy ý chí tự lực, tự cường và khát vọng thực hiện tốt nhiệm vụ đòi hỏi mỗi cán bộ, Kiểm sát viên, đảng viên phải thấu hiểu nội dung cốt lõi nhất, đó là:
“Tự lực, tự cường là phải nhận thức rõ sức mạnh nội lực những yếu tố tiềm ẩn mà không phụ thuộc vào sự tác động, trợ giúp của ngoại lực; biết điểm mạnh để phát huy, biết điểm yếu để khắc phục.Từ đó, có sự chủ động, chuẩn bị về mọi mặt nhằm đáp ứng kịp thời và thích ứng linh hoạt với điều kiện phát triển của xã hội. Cán bộ, công chức Ngành KSND phải nhận thức sâu sắc được trách nhiệm mà Đảng, Nhà nước và nhân dân đã giao phó cho Ngành KSND, từ đó, không ngừng phấn đấu, nêu cao tinh thần trách nhiệm và xây dựng sức mạnh tập thể của Lãnh đạo, cán bộ, công chức trong toàn Ngành nhằm cống hiến cho sự nghiệp chung của đất nước”
Trước những thay đổi to lớn của tình hình kinh tế - xã hội, sự phát triển của khoa học, công nghệ và yêu cầu ngày càng cao của Đảng, Nhà nước đối với việc bảo vệ quyền con người, quyền công dântrong hoạt động tư pháp, đòi hỏingành KSND phải thường xuyên đổi mới, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, một trong những điều kiện đó là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành KSND.
Thời gian qua,việc ứng dụng công nghệ thông tin đã được VKSNDTC và VKSND tỉnh Bình Định quan tâm triển khai một số giải pháp mang lại hiệu quả như: Phần mềm Quản lý văn bản và điều hành; Phần mềm Quản lý án (án hình sự, án dân sự, kinh doanh thương mại, lao động, hành chính....); Phần mềm công tác tổ chức cán bộ; Hệ thống thư điện tử; Hệ thống truyền hình hội nghị; Văn phòng điện tử; Trang thông tin điện tử và việc số hóa hồ sơ vụ án phục vụ tranh tụng tại phiên tòa.
Trên cơ sở các phần mềm, hệ thống nêu trên, Viện KSND thị xã An Nhơn đã chỉ đạo cán bộ, công chức triển khai thực hiện nghiêm túc việc nhập dữ liệu vào các phần mềm đảm bảo chính xác, kịp thời; sử dụng có hiệu quả các hệ thống Hệ thống thư điện tử; Hệ thống truyền hình hội nghị; Văn phòng điện tử trong công tác lãnh đạo, quản lý, chỉ đạo, điều hành; khuyến khích cán bộ, công chức viết tin, bài gửi đăng tải trên Trang thông tin điện tử của VKSND tỉnh Bình Định và VKSNDTC nhằm tuyên truyền các hoạt động kiểm sát, góp phần xây dựng hình ảnh ngành KS tốt đẹp trong ngành và nhân dân.
Từ năm 2020 đến nay, dựa trên cơ sở nguồn nhân lực sẵn có, Viện KSND thị xã An Nhơn đã phân công cán bộ, Kiểm sát viên ứng dụng công nghệ thông tin để số hoá hồ sơ vụ án hình sự và các văn bản, tài liệu khác của ngành; phối hợp với Toà án cùng cấp tiến hành công bố tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại các phiên toà xét xử vụ án hình sự. Thông qua hình thức trên đã mở rộng phương pháp tiếp cận nội dung vụ án một cách trực quan, sinh động bằng hình ảnh, video; đồng thời, tạo điều kiện để tuyên truyền pháp luật, về những hậu quả nghiêm trọng mà tội phạm gây ra từ đó, giáo dục pháp luật trực tiếp tại các phiên toà đến người dân.Việc số hóa tài liệu giúp giảm không gian lưu trữ, tiết kiệm thời gian tìm kiếm và nhân lực quản lý tài liệu; hạn chế hư hỏng, mất mát tài liệu do các yếu tố khách quan; chia sẻ thông tin nhanh, trích xuất thông tin đáp ứng yêu cầu công việc; tăng cường khả năng bảo mật thông tin.
Trong năm 2021, đơn vị nhận thấy việc xây dựng video clip báo cáo phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của Lãnh đạo Viện cần được thực hiện chi tiết, tỉ mỉ, nội dung video đảm bảo toát lên việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của đơn vị trong từng khâu công tác kiểm sát, nội dung lồng tiếng phải bám sát trên cơ sở video, hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng nội dung video không thống nhất với nội dung lồng tiếng. Đối với một số báo cáo có tính đột xuất cần thời gian chuẩn bị, xây dựng và hoàn thiện một cách nhanh chóng, hiệu quả…nếu chỉ thực hiện xây dựng clip trên phần mềm có tính phức tạp cao và lồng tiếng thủ công sẽ gây mất thời gian, ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả trình chiếu. Nhằm khắc phục tình trạng trên, đơn vị đã nghiên cứu, ứng dụng phần mềm Filmora kết hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo của VBEE để cho ra những sản phẩm clip đạt chất lượng, được đánh giá cao.
Kiểm sát viên Viện KSND thị xã An Nhơn đã thí điểm tổ chức buổi thực hành báo cáo án đầu tiên bằng phương pháp trình chiếu, sơ đồ hoá. Kiểm sát viên đã vẽ sơ đồ chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội của bị can, đồng thời scan các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án như sơ đồ và bản ảnh khám nghiệm hiện trường…để trình chiếu trên màn hình lớn. Điều này giúp cho Lãnh đạo Viện dễ dàng nắm bắt quá trình xảy ra vụ án, trực tiếp thẩm định và đánh giá các chứng cứ cũng như quan điểm đề xuất của Kiểm sát viên, từ đó có chủ trương, đường lối giải quyết vụ án đúng quy định của pháp luật. Việc báo cáo án bằng hình thức trình chiếu Power Point và sơ đồ hóa đã tạo điều kiện thuận lợi cho Lãnh đạo khi nghe báo cáo án. Tất cả những nội dung báo cáo trước đây được thực hiện thông qua hình thức truyền thống nay đã được cụ thể hóa sinh động bằng hình ảnh, bằng những tóm tắt, sơ đồ ngắn gọn, cụ thể.
Đặc biệt, trong năm 2022, Viện KSND thị xã An Nhơn tiếp tục triển khai việc nghiên cứu, thí điểm các giải pháp, sáng kiến thúc đẩy chuyển đổi số nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả công tác chuyên môn nghiệp vụ; có thể kể đến như giải pháp mô phỏng hiện trường 3D trực quan vụ án cố ý gây thương tích mà địa điểm xảy ra tại khu vực nhà riêng. Giải pháp được nghiên cứu trên nền tảng hoàn toàn miễn phí đã được Việt hoá hoàn toàn, cách sử dụng tương đối đơn giản, do cán bộ của đơn vị nghiên cứu, thực hiện.
Kết quả của giải pháp cho ra được clip, hình ảnh 3D trực quan sơ đồ hiện trường vụ án cố ý gây thương tích mà địa điểm xảy ra tại khu vực nhà riêng. Thông qua giải pháp, Kiểm sát viên, Lãnh đạo Viện có cái nhìn tổng quan về hiện trường vụ án, vị trí bị hại, cách thức, phương hướng đối tượng tiến vào gây án; từ đó, hình thành nên sự đánh giá đa chiều về nội dung của vụ việc, đảm bảo việc xử lý chính xác, có căn cứ.
Đối với các vụ án tai nạn giao thông, Viện KSND thị xã An Nhơn triển khai nghiên cứu các công nghệ thực tế ảo 3D; giúp xây dựng hiện trường, mô tả vụ việc tai nạn giao thông được phục dựng trên cơ sở tài liệu chứng cứ đã được thu thập trước đó như sơ đồ hiện trường, kết quả khám nghiệm phương tiện, lời khai của các bên liên quan…từ đó, tổng hợp, phân tích dữ liệu để cho ra sản phẩm là các đoạn clip tái hiện nội dung vụ TNGT đã xảy ra. Trên cơ sở các clip được xây dựng, Kiểm sát viên có thể sử dụng để công bố tại phiên toà xét xử vụ án hình sự để HĐXX, người tham gia tố tụng có cái nhìn cụ thể, rõ nét về nội dung va chạm nhưng vẫn đảm bảo không ảnh hưởng đến tinh thần của đại diện gia đình bị hại (đối với những vụ việc nạn nhân đã chết).
Ngoài ra, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, nhiều đồng chí có cách làm hay, sáng tạo, ứng dụng nhiều phần mềm phổ biến như Power Point, Excel…đều được Lãnh đạo Viện cho phép thí điểm và thực hiện nghiêm túc. Điều này đã chứng tỏ sự quyết tâm của Viện KSND thị xã An Nhơn trong việc tăng cường ứng dụng CNTT, thúc đẩy chuyển đổi số trong đơn vị.Trong thời gian tới nhiệm vụ đặt ra cho Viện KSND thị xã An Nhơn rất nhiều khó khăn và đầy thử thách; đòi hỏi toàn thể cán bộ, KSV trong đơn vị phải nỗ lực, phấn đấu nhiều hơn nữa, tiếp tục phát huy những kết quả đạt được; đặc biệt, là tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số nhằm nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ của đơn vị đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra trong tiến trình cải cách tư pháp, Viện KSND thị xã An Nhơn đề xuất thực hiện một sốgiải pháp trọng tâmsau:
Một là, để đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong ngành KSND thành công, nhiệm vụ quan trọng đầu tiên vẫn là chuyển đổi nhận thức. Giải pháp cụ thể là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quán triệt, học tập, nâng cao nhận thức của các đơn vị, cán bộ, đảng viên về sự cần thiết và tính cấp thiết của ứng dụng công nghệ thôn tin và chuyển đổi số. Người đứng đầu các đơn vị chịu trách nhiệm trực tiếp về đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong cơ quan, đơn vị, tiên phong, đi đầu trong việc ứng dụng CNTT, chuyển đổi số để nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của đơn vị mình.
Hai là, phát huy vai trò tiên phong của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Thanh niên phải là lực lượng xung phong đi đầu thực hiện chủ trương đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi sốvà đổi mới sáng tạo; phải là những người đầu tiên, tích cực nhất giúp ứng dụng CNTT, chuyển đổi số đi vào công việc ở cơ quan, đơn vị.
Ba là, triển khai thử nghiệm mô hình làm việc từ xa, trước hết là việc xử lý văn bản, sửa, duyệt, ký số các văn bản hành chính, vừa đẩy nhanh tiến độ giải quyết công việc, vừa tiết kiệm kinh phí, thời gian, công sức.
Bốn là, đẩy mạnh họp trực tuyến, họp không giấy, quản lý cán bộ qua các thiết bị giám sát thông minh... nhằm nâng cao chỉ số cải cách hành chính của cơ quan, đơn vị.
Năm là, tiếp tục đẩy manh việc số hóa hồ sơ không chỉ án hình sự mà số hóa hồ sơ kiểm sát hoạt động tư pháp, hồ sơ tổ chức cán bộ, …
Sáu là, đổi mới công tác thông tin tuyên truyền trong điều kiện đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số.
Để thực hiện tốt việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong thời gian tới, VKSND thị xã An Nhơn kiến nghị một số vấn đề sau:
Một là, cần tập trung đầu tư phát triển hạ tầng số theo hướng hiện đại hoá, định kỳ đánh giá thực trạng sử dụng các trang thiết bị công nghệ thông tin, nhằm đảm bảo sự hoạt động ổn định của các phương tiện nêu trên; kịp thời phát hiện các trang thiết bị CNTT đã lạc hậu và có phương án thay thế, đổi mới phù hợp với nhu cầu sử dụng.
Nghiên cứu hợp tác với các cơ quan, tổ chức chuyên môn trong lĩnh vực CNTT nhằm xây dựng các cơ sở dữ liệu, phần mềm thực hiện nhiệm vụ trong lĩnh vực THQCT và kiểm sát hoạt động tư pháp phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ; đặc biệt, là các phần mềm có tính chuyên nghiệp cao như mô phỏng hiện trường 3D; xây dựng các video mô phỏng việc thựchiện hành vi phạm tội của các đối tượng một cách sinh động, dễ theo dõi.
Hai là, quá trình thực hiện còn gặp một số khó khăn như: chưa có hệ thống pháp luật về số hóa hồ sơ, quy định bảo mật, lưu trữ, chia sẽ, sử dụng tài liệu số hóa, trang thiết bị, phương tiện, tài chính phục vụ số hóa, ký số văn bản hành chính, đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng của lãnh đạo, KSV thực hiện số hóa,ký số còn hạn chế, đề nghị cấp trên quan tâm giải quyết.
Ba là, hợp nhất phiên tòa trực tuyến, phiên tòa số hóa, phiên tòa rút kinh nghiệm thành một. Tiếp tục mở rộng phạm vi ứng dụng CNTT, chuyển đổi số sang các lĩnh vực khác của công tác kiểm sát như công tác kiểm sát tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự; thi hành án dân sự …
Bốn là,kịp thời phát hiện và biểu dương, khen thưởng đối với các cán bộ, Kiểm sát viên có thành tích xuất sắc trong việc nghiên cứu, tìm tòi ứng dụng các giải pháp, sáng kiến nhằm thúc đẩy chuyển đổi số tại đơn vị.
Thực hiện đồng bộ những giải pháp nêu trên cùng với sự đoàn kết nhất trí cao trong đơn vị và sự quan tâm sâu sát của Lãnh đạo các cấp, các ngành. Viện KSND thị xã An Nhơn tin chắc sẽ vượt mọi khó khăn, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Ngành KSND giao phó; góp phần quan trọng vào thành tích chung của Ngành, phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị của địa phương, bảo vệ vững chắc nền pháp chế XHCN, phát huy ý chí tự lực, tự cường và khát vọng thực hiện tốt công tác THQCT, kiểm sát hoạt động tư pháp năm 2022 và những năm tiếp theo./.
