Qua công tác kiểm sát xét xử phúc thẩm các vụ, việc dân sự; Phòng 9 Viện KSND tỉnh Bình Định thông báo rút kinh nghiệm việc dân sự bị Tòa án cấp phúc thẩm hủy do vi phạm thủ tục tố tụng.

* Nội dung yêu cầu Tòa án giải quyết

 

Anh Nguyễn Đình Tường, anh Nguyễn Đình Tùng, chị Nguyễn Thị Hoa, anh Nguyễn Đình Thạnh, chị Nguyễn Thị Kim Thủy, anh Nguyễn Đình Tiên, chị Nguyễn Thị Hồng Vy, chị Nguyễn Thị Minh Thư yêu cầu Tòa án xác định quyền sở hữu, sử dụng tài sản chung trong khối tài sản chung là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất cùng với hộ ông Nguyễn Đình Hưng gồm:

 

1. Thửa đất số 353, tờ bản đồ số 01 có diện tích 600 m2; trong đó 200 m2 đất ở và 400 m2 đất vườn tại Kiều An, Cát Tân, Phù Cát, Bình Định đã được UBND huyện Phù Cát cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 227/KA2.QSDĐ/E11 ngày 15/4/1996; cấp đổi lần 2 ngày 16/4/2004, số 0333A QSDĐ/E11 với diện tích 749 m2; trong đó 239 m2 đất ở và 510 m2 đất vườn cấp cho hộ gia đình ông Nguyễn Đình Hưng.

 

2. Thửa đất số 676, tờ bản đồ số 01 có diện tích 1305 m2 đất vườn tại Kiều An, Cát Tân, Phù Cát, Bình Định đã được UBND huyện Phù Cát cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 565/KA3 QSDĐ/E11 ngày 07/7/1999 cấp cho hộ gia đình ông Nguyễn Đình Hưng.

 

3. Các tài sản là ngôi nhà và các công trình kiến trúc gắn liền trên 02 thửa đất 353 và 676 nêu trên.

 

* Quyết định sơ thẩm giải quyết việc dân sự của TAND huyện Phù Cát số 07/2009/QĐ-DS ngày 28/10/2019 Quyết định

 

1. Công nhận 239m2 đất ở thuộc thửa đất số 353, tờ bản đồ số 01 (được UBND huyện Phù Cát cấp GCNQSDĐ cho hộ ông Nguyễn Đình Hưng), có giá thị trường 717.000.000 đồng là tài sản chung của vợ chồng ông Nguyễn Đình Hưng và bà Ngô Thị Kim Hương; ông Hưng, bà Hương mỗi người được quyền sở hữu ½ giá trị diện tích đất ở là 358.500.000 đồng.

 

2. Công nhận 512,9m2 đất vườn thuộc thửa đất số 353, tờ bản đồ số 01 (được UBND huyện Phù Cát cấp GCNQSDĐ cho hộ ông Nguyễn Đình Hưng), có giá thị trường 542.840.538 đồng là tài sản chung của 7 người gồm: ông Nguyễn Đình Hưng, ông Tùng, ông Thạnh, bà Thủy, bà Hoa, bà Vy và bà Hương mỗi người được quyền sở hữu 1/7 giá trị của thửa đất là 77.548.648 đồng.

 

(Thửa đất 353, tờ bản đồ số 01, theo bản đồ Vlap nay là thửa 431, tờ bản đồ số 35).

 

3. Công nhận thửa đất số 676, tờ bản đồ số 01, có diện tích thực tế 1189,6m2 đất vườn, có giá thị trường 75.896.480 đồng là tài sản chung của 7 người gồm: ông Nguyễn Đình Hưng, ông Tùng, ông Thạnh, bà Thủy, bà Hoa, bà Vy và bà Hương mỗi người được quyền sở hữu 1/7 giá trị của thửa đất là 10.842.354 đồng.

 

(Thửa đất 676, tờ bản đồ số 01, theo bản đồ Vlap nay là thửa 431, tờ bản đồ số 35).

 

4. Công nhận ngôi nhà 2 tầng có diện tích xây dựng 416,5m2 cùng tường rào, cổng ngõ được xây dựng trên thửa đất số 353, tờ bản đồ 01 tại thôn Kiều An, xã Cát Tân, huyện Phù Cát có tổng giá trị 1.124.652.892 đồng là tài sản chung của vợ chồng ông Nguyễn Đình Hưng, bà Ngô Thị Kim Hương; ông Hưng, bà Hương mỗi người được quyền sở hữu ½ giá trị ngôi nhà là 562.326.446 đồng.

 

(Nhà và đất có sơ đồ bản vẽ kèm theo)

 

Ngoài ra, Toà án còn tuyên nghĩa vụ chịu lệ phí sơ thẩm việc dân sự và chi phí đo đạc, định giá tài sản.

 

* Kháng cáo phúc thẩm

 

Trong thời hạn luật định những người yêu cầu giải quyết việc dân sự và những người liên quan đều có đơn kháng cáo toàn bộ Quyết định sơ thẩm giải quyết việc dân sự số 07/2019/QĐST-DS ngày 28/10/2019 của Tòa án nhân dân huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định. Cụ thể:

 

1. Ông Nguyễn Đình Tường; ông Nguyễn Đình Tùng; bà Nguyễn Thị Hoa; ông Nguyễn Đình Thạnh, bà Nguyễn Thị Kim Thủy; ông Nguyễn Đình Tiên; bà Nguyễn Thị Hồng Vy; bà Nguyễn Thị Minh Thư kháng cáo yêu cầu cấp phúc thẩm xem xét phần phân chia thửa đất 353 và 676; phân chia tài sản chung là nhà ở của hộ ông Nguyễn Đình Hưng và quyền lợi hợp pháp của các thành viên trong gia đình.

 

2. Ông Nguyễn Đình Hưng; bà Ngô Thị Kim Hương kháng cáo yêu cầu cấp phúc thẩm xem xét quyền lợi của các con tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và về công sức xây dựng nhà đã hình thành từ thửa đất đến ngày hôm nay.

 

3. Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng kháng cáo yêu cầu cấp phúc thẩm xem xét hủy toàn bộ Quyết định sơ thẩm giải quyết việc dân sự.

 

Những vấn đề cần rút kinh nghiệm

 

Tòa án cấp sơ thẩm xác định việc dân sự để xác định quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản theo yêu cầu của những người yêu cầu là không đúng bởi lẽ:

 

Theo Điều 361 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định: “Việc dân sự là việc cơ quan, tổ chức, cá nhân không có tranh chấp nhưng có yêu cầu Tòa án công nhận hoặc không công nhận một sự kiện pháp lý làm phát sinh quyền, nghĩa vụ dân sự....”. Tuy nhiên, trong vụ việc này các con của ông Hưng, bà Hương là ông Tường, ông Tùng, bà Hoa, ông Thạnh, bà Thủy, ông Tiên, bà Vy và bà Thư yêu cầu Tòa án nhân dân xác định quyền sở hữu, quyền sử dụng các tài sản gồm: Thửa đất số 353, tờ bản đồ số 1, diện tích 749 m2; trong đó 239 m2 đất ở và 510 m2 đất vườn và thửa đất số 676, tờ bản đồ số 01 có diện tích 1.305 m2 đất vườn tại thôn Kiều An, xã Cát Tân, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định cùng ngôi nhà trên thửa đất số 353 cho hộ ông Nguyễn Đình Hưng nhưng có sự tranh chấp của Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng trong việc yêu cầu xác định quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản nên đây không phải là việc dân sự mà là vụ án dân sự. Do đó, cấp sơ thẩm xác định việc dân sự để giải quyết là vi phạm thủ tục tố tụng.

 

Mặt khác, những người yêu cầu là ông Tường, ông Tùng, bà Hoa, ông Thạnh, bà Thủy, ông Tiên, bà Vy, bà Thư và người liên quan là ông Hưng và bà Hương đều yêu cầu xác định quyền sử dụng 2 thửa đất số 353 và thửa đất số 676 thuộc tờ bản đồ số 01 là tài sản chung của 6 thành viên trong hộ của ông Hưng gồm: Ông Hưng, ông Thạnh, ông Tùng, bà Hoa, bà Thủy, bà Vy; yêu cầu xác định quyền sở hữu ngôi nhà trên thửa đất số 353, tờ bản đồ số 01 là tài sản thuộc quyền sở hữu của 8 thành viên gồm: Ông Hưng, bà Hương, ông Thạnh, Ông Tường, ông Tiên, ông Tùng, bà Thủy, bà Thư. Lẽ ra cấp sơ thẩm xem xét có đủ căn cứ để chấp nhận hoặc không chấp nhận đơn yêu cầu của người yêu cầu nhưng Tòa án cấp sơ thẩm đã tiến hành xét phân chia 239m2 đất ở thuộc thửa đất số 353, tờ bản đồ số 01 là tài sản chung của ông Hưng, bà Hương, phần diện tích đất vườn còn lại 512,9m2 của thửa 353, thửa 676, tờ bản bản đồ số 1 là tài sản chung của 7 người gồm: Ông Hưng, bà Hương, ông Tùng,ông Thạnh, bà Hoa, bà Thủy, bà Vy; xác định ngôi nhà cùng công trình phụ đã xây dựng trên thửa đất 353 là tài sản chung của ông Hưng, bà Hương là không đúng theo quy định của điểm g, khoản 1, Điều 370 Bộ luật tố tụng dân sự.

 

Do vi phạm thủ tục tố tụng nên Hội đồng phiên họp phúc thẩm căn cứ điểm d, khoản 3, Điều 375 BLTTDS năm 2015 hủy quyết định giải quyết việc dân sự của Tòa án nhân dân huyện Phù Cát và đình chỉ giải quyết việc dân sự. Đồng thời hướng dẫn cho đương sự nộp đơn khởi kiện vụ án dân sự đối với vấn đề tranh chấp.

 

Qua việc dân sự nói trên, cán bộ, KSV cần nghiên cứu và vận dụng đúng quy định của pháp luật để phân biệt giữa vụ án dân sự và việc dân sự nhằm nâng cao chất lượng công tác kiểm sát giải quyết các vụ, việc dân sự tương tự.

 

Tố Phong