Thực hiện Kế hoạch công tác kiểm sát năm 2020 và nhằm nâng cao trình độ, kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ kiểm sát giải quyết các vụ việc dân sự, vừa qua Phòng 9 - Viện KSND tỉnh Bình Định đã phối hợp với Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định tổ chức thành công phiên tòa dân sự sơ thẩm rút kinh nghiệm vụ án “Tranh chấp đòi lại tài sản, yêu cầu hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn là bà Diệp Thị Bảo Tuyết Nhung, bị đơn là anh Dương Thanh Toàn.
Tham dự phiên tòa kinh nghiệm có đại diện lãnh đạo, Kiểm sát viên công tác tại Phòng 9 – Viện KSND tỉnh Bình Định.
Nội dung phiên tòa được tóm tắt như sau
Nguồn gốc thửa đất số 247, tờ bản đồ số 14, diện tích 230 m2 (200m2 đất ở, 30m2 đất vườn) tại Quảng Tín, Phước Lộc, Tuy Phước là của vợ chồng ông Dương Lễ (chết năm 2012) và bà Nguyễn Thị Lộc (chết năm 1998) do khai hoang tạo lập nên từ trước năm 1975, vợ chồng ông sử dụng ổn định và có đăng ký kê khai tại sổ mục kê, chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử đụng đất. Ông bà Lễ - Lộc có 05 người con là: Dương Thị Kim Hương, Dương Thị Kim Cảnh, Dương Thị Kim Thương, Dương Thị Kim Danh, Dương Thanh Toàn. Ngày 10/5/2004 vợ chồng ông Nguyễn Quang Danh và bà Diệp Thị Bảo Tuyết Nhung có ký kết hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với thửa đất số 247, tờ bản đồ số 14 với ông Dương Lễ với nội dung “Cha con ông Lễ bán cho vợ chồng ông Danh lô đất diện tích 181,1m2, trên đất có ngôi nhà cấp 4”. Tại thời điểm ký kết hợp đồng, chỉ có ông Lễ và ba người con là anh Toàn, chị Hương, chị Cảnh ký vào giấy viết tay chuyển nhượng, còn hai người con là chị Thương, chị Danh có chồng xa nên không ký. Theo lời khai của anh Toàn thì “việc mua bán nhà giữa ông Dương Lễ và vợ chồng ông Danh là có thật và việc cha tôi, tôi và chị Hương thực hiện việc mua bán nhà và đất với vợ chồng ông Danh không nói cho các chị còn lại biết. Đến khi đám giỗ của mẹ thì chị Hương có nói việc bán nhà đất thì các chị nói do cha còn sống thì cha quyết định”.
Qua nghiên cứu tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án, Kiểm sát viên nhận thấy: Xét hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa vợ chồng ông Danh và ông Dương Lễ chỉ lập bằng giấy viết tay, theo ý chí của các bên vẫn đem hợp đồng ra UBND xã Phước Lộc để làm thủ tục theo quy định nhưng do đất chưa được cấp Giấy chứng nhận nên không thể làm thủ tục chứng thực. Mặc dù hợp đồng chuyển nhượng chưa tuân thủ về mặt hình thức nhưng bên mua đã hoàn tất nghĩa vụ giao tiền, thể hiện qua các chứng cứ có trong hồ sơ thì vợ chồng ông Danh đã giao đủ số tiền 215 triệu đồng cho cha con ông Lễ. Sau đó vợ chồng ông Danh cũng đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Căn cứ theo quy định tại Điều 129 BLDS năm 2015 thì hợp đồng trên không bị vô hiệu.
KSV Phòng 9 tham gia phiên tòa dân sự rút kinh nghiệm.
Mặt khác thửa đất trên xác định là tài sản chung của vợ chồng ông Dương Lễ, năm 1998 bà Lộc chết không để lại di chúc nên ông Lễ có quyền định đoạt đối với ½ tài sản của mình và được hưởng 1/6 diện tích đất mà ông được thừa kế từ bà Lộc. Trong trường hợp này ông Lễ và ba người con ký chuyển nhượng 181m2 trong tổng số 230m2 đất tranh chấp. Phần tài sản của ông Lễ là 115m2 cùng kỷ phần ông được nhận là 19m2 cộng với phần 03 người con được nhận là 57m2 tổng cộng là 191m2 nhiều hơn phần diện tích chuyển nhượng là 181m2 nên không cần phải có sự đồng ý của hai người con còn lại. Do đó đối với hợp đồng chuyển nhượng giữa vợ chồng ông Danh với ông Lễ và 03 người con không bị vô hiệu.
Tại phiên tòa, Kiểm sát viên được phân công tham gia phiên tòa có tác phong trang nghiêm, chuẩn mực, đã chủ động kiểm sát chặt chẽ việc chấp hành thủ tục tố tụng của HĐXX, Thư ký và các bên đương sự. Quá trình tham gia hỏi tại phiên tòa, Kiểm sát viên chủ động đặt câu hỏi trọng tâm, ngắn gọn nhằm làm rõ nội dung tranh chấp, chứng cứ vụ án; xử lý linh hoạt các tình huống phát sinh tại phiên tòa. Quá trình phát biểu ý kiến về việc tuân theo pháp luật tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án của Thẩm phán, HĐXX và việc chấp hành pháp luật của người tham gia tố tụng, Kiểm sát viên thể hiện tác phong đĩnh đạc, tự tin, phát biểu rõ ràng, cụ thể quan điểm của Viện kiểm sát về việc giải quyết nội dung vụ án. Trên cơ sở phát biểu của Kiểm sát viên về quan điểm giải quyết vụ án, diễn biến phiên tòa, các chứng cứ tài liệu mà các bên đương sự cung cấp, HĐXX Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định đã tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là bà Diệp Thị Bảo Tuyết Nhung, yêu cầu anh Dương Thanh Toàn là người trực tiếp quản lý mảnh đất và những người con của ông Lễ phải trao trả nhà và đất tại thửa đất số 247, tờ bản đồ số 14 tại thôn Quảng Tín, xã Phước Lộc, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định.
Sau phiên tòa, Phòng 9 đã tổ chức họp rút kinh nghiệm những ưu điểm, hạn chế của Kiểm sát viên tại phiên tòa để làm bài học rút kinh nghiệm cho Kiểm sát viên trong phòng. Thông qua những phiên tòa rút kinh nghiệm, Kiểm sát viên đã tự rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp, phản ứng nhạy bén với hoạt động thực tiễn, từ đó góp phần nâng cao trình độ, chuyên môn nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp đặt ra trong thời kỳ đổi mới./.
Thu Hà