Những năm gần đây, tội phạm mua bán người qua biên giới có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp, với tính chất chất, quy mô, thủ đoạn hoạt động ngày càng tinh vi. Nhận thức được vấn nạn buôn bán phụ nữ, trẻ em dường như là câu chuyện chưa có hồi kết, bởi nó vừa kết thúc với người này nhưng lại có thể bắt đầu với người khác. Nó không chỉ xâm hại đến quyền con người, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần, tính mạng của nạn nhân mà còn tác động xấu đến đạo đức, giống nòi, lối sống, thuần phong mỹ tục, ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình an ninh, trật tự của đất nước. Vì vậy, cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người muốn đạt được hiệu quả, cần có sự chung tay, góp sức của toàn xã hội, một mặt, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng để nâng cao nhận thức cho người dân, mỗi gia đình và xã hội, mặt khác, cần phải kiên quyết mạnh tay xử lý những kẻ bất lương gây ra nỗi đau cho các gia đình nạn nhân, có như vậy mới ngăn chặn được loại tội phạm nguy hiểm này.
Đ/c Trần Văn Sang - Viện trưởng Viện KSND tỉnh Bình Định, phát biểu khai mạc buổi Hội thảo.
Theo báo cáo của Bộ Công an, trong 05 năm (2012-2017), có khoảng hơn 3000 nạn nhân bị mua bán và nghi vấn bị mua bán, trong đó, 90% nạn nhân bị bán sang Trung Quốc, chủ yếu là phụ nữ, trẻ em (chiếm trên 90%), đa số thuộc các dân tộc thiểu số (chiếm trên 80%), thường tập trung ở những vùng nông thôn, miền núi, nhất là vùng sâu, vùng xa, phần lớn có hoàn cảnh kinh tế khó khăn… Đa số nạn nhân là phụ nữ, khi bị lừa bán ra nước ngoài, bị cưỡng ép kết hôn làm vợ người dân bản địa, bị bóc lột tình dục (chiếm gần 80%) và bị cưỡng bức lao động…Trước thực trạng đó, thực hiện chủ trương của tập thể lãnh đạo Viện, ý kiến chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Viện trưởng Viện KSND tỉnh; Sau một thời gian chuẩn bị chu đáo, ngày 23/10/2019, Viện KSND tỉnh Bình Định đã tổ chức Hội thảo chuyên đề“Về tội phạm mua bánngười” thông qua phiên tòa trực tuyến đến 11 điểm cầu Viện KSND cấp huyện. Điểm đặc biệt của phiên tòa giả định này, ngoài sự tham gia của các điểm cầu trong ngành Kiểm sát tỉnh Bình Định, còn có sự tham dự của đông đảo các bạn Sinh viên đến từ trường Đại học Quy Nhơn.
Các bạn sinh viên Trường Đại học Quy Nhơn tham gia Hội thảo rất đông.
Phiên tòa giả định này được xây dựng từ một vụ án có thật xảy ra trên địa bàn tỉnh. Nguyễn Như Hoa (có chồng người Trung Quốc) đã về Việt Nam và bàn bạc thống nhất với Trần Văn Long tìm kiếm, lừa gạt phụ nữ Việt Nam đưa qua Trung Quốc bán cho người cần vợ. Trần Văn Long vì cần tiền trả nợ và đồng thời không muốn trả nợ cho Trần Thị Bích nên đã nói dối sẽ giúp Trần Thị Bích và Nguyễn Thị Dung qua Trung Quốc làm việc có lương cao. Sau đó, đưa Bích, Dung ra Lạng Sơn để giao cho Hoa. Ngày 17.1.2019, khi Long, Bích, Dung đang nghỉ tại khách sạn ở TP Lạng Sơn chờ Hoa cử người đến đưa sang Trung Quốc thì bị Công an tỉnh Lạng Sơn phát hiện; Bích, Dung được đưa về TP Quy Nhơn, sau đó tố cáo hành vi của Trần Văn Long.
Tại phần tranh luận, phiên tòa trở nên sôi nổi, gay cấn hơn khi các Kiểm sát viên trong vai Luật sư đến từ 11 điểm cầuvà tại Hội trường xử án đã có nhiều quan điểm tranh luận, đối đáp với đại diện Viện kiểm sát về các tình tiết, nội dung của vụ án nhằm bảo vệ cho thân chủ của mình. Các quan điểm được các Luật sư trình bày, lập luận, chứng minh rõ ràng và có nhiều nội dung phản bác quan điểm của Kiểm sát viên, cho rằng Cáo trạng đã truy tố không đúng tình tiết định khung, có luật sư cho rằng thân chủ của họ không phạm tội “Mua bán người”, coi như đi ngược lại với quan điểm của đại diện Viện kiểm sát giữ quyền công tố Nhà nước. Trước các quan điểm đó, đại diện Viện kiểm sát đã đối đáp đầy đủ tất cả các nội dung mà các Luật sư đã đưa ra để bảo vệ Cáo trạng, bản Luận tội của mình. Qua đó, có thể thấy rằng, kỹ năng tranh tụng của Kiểm sát viên tại phiên tòa sơ thẩm hình sự là hết sức quan trọng, nó góp phần cho sự thành công của phiên tòa; Xác định chính xác sự thật khách quan của vụ án, công tâm, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật…, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp; hướng đến nền tư pháp trong sạch, công bằng. Và để làm được điều đó, không có con đường nào tốt hơn “tự đào tạo” của mỗi một Kiểm sát viên.
Một bạn sinh viên Trường Đại học Quy Nhơn đặt câu hỏi với đại diện Viện kiểm sát tại buổi Hội thảo.
Kết thúc phiên tòa giả định, các bạn sinh viên trường Đại học Quy Nhơn tiếp tục có những trao đổi, thảo luận với Viện kiểm sát về quan điểm giải quyết vụ án cũng như các giải pháp ngăn chặn tình trạng mua bán người trên cả nước nói chung và trên địa bàn tỉnh Bình Định nói riêng. Không chỉ vậy, các bạn sinh viên còn được giải đáp những kiến thức cơ bản về pháp luật hình sự. Đây là cơ hội trải nghiệm rất tốt đối với các bạn sinh viên trên đường tiếp cận với kiến thức thực tiễn./.
Lê Ngọc