Trong những năm qua, nhất là từ nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (PCTNTC) đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tuy nhiên, tình trạng tham nhũng vẫn còn diễn biến phức tạp, tập trung vào những cán bộ có chức vụ, quyền hạn trong bộ máy Nhà nước. Tham nhũng, tiêu cực thậm chí xuất hiện ngay trong cả các cơ quan phòng chống tham nhũng, tính đến nay đã có nhiều trường hợp bị can, bị cáo lại là những người từng làm việc tại các cơ quan tiến hành tố tụng. Nhắc đến công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Chỉ thị số 50-CT/TW, ngày 07/12/2015 của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng” nêu rõ: “Người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, nhà nước, đoàn thể, cơ quan, đơn vị phải gương mẫu thực hiện và có trách nhiệm trực tiếp chỉ đạo công tác Phòng chống tham nhũng;…”. Đến Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII, Đảng ta một lần nữa khẳng định ý nghĩa, tầm quan trọng, vai trò có tính quyết định trong công tác đấu tranh PCTNTC “trước hết là sự gương mẫu, quyết liệt của người đứng đầu cấp ủy, địa phương, cơ quan, đơn vị”.
“Công tác phòng, chống tham nhũng phải gắn liền, đồng bộ với công tác phòng, chống tiêu cực, nhất là chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống” - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu kết luận cuộc họp Bộ Chính trị cho ý kiến về Đề án “Sửa đổi, bổ sung chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng”
Trong thời gian qua, Viện KSND hai cấp tỉnh Bình Định nói chung và Viện KSND thị xã Hoài Nhơn nói riêng luôn xác định PCTNTC là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài; lấy phòng ngừa là chính, chống tham nhũng, lãng phí với xây dựng, chỉnh đốn Đảng, trong đó nêu cao vai trò của Cấp ủy đảng các cấp đối với việc thực hiện nhiệm vụ này. Dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Thường trực Thị ủy Hoài Nhơn, Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Viện KSND tỉnh Bình Định, tập thể Chi ủy, Lãnh đạo Viện KSND thị xã Hoài Nhơn, tình hình chính trị của đơn vị được giữ vững, nội bộ đoàn kết, đội ngũ cán bộ, đảng viên từng bước trưởng thành, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, lý luận chính trị, công tác đấu tranh PCTNTC luôn được thực hiện một cách triệt để và nghiêm túc. Nổi bật nhất là trong năm 2022, Ban Thường vụ Thị ủy Hoài Nhơn đã thảo luận, thống nhất đánh giá, xếp loại Chi bộ Viện KSND thị xã Hoài Nhơn là 01 trong 13 tổ chức cơ sở đảng của Đảng bộ thị xã “Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” năm 2022. Đạt được những kết quả trên, trước tiên phải nhắc đến vai trò của Chi ủy Chi bộ trong việc lãnh đạo, chỉ đạo đơn vị thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Ngành và các nhiệm vụ chính trị tại địa phương, đặc biệt là trong công tác đấu tranh PCTNTC, cụ thể:
Thứ nhất, về trách nhiệm nêu gương của Chi ủy Chi bộ Viện KSND thị xã Hoài Nhơn trong đấu tranh PCTNTC.
Tập thể cán bộ, công chức, người lao động Viện KSND thị xã Hoài Nhơn
Bản thân các Chi ủy viên luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu, quyết liệt, đi đầu, trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác PCTNTC; chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa, phát hiện và xử lý kịp thời, nghiêm minh các vụ việc tham nhũng và các hành vi bao che, dung túng, cản trở việc chống tham nhũng theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Chi ủy Chi bộ trong suốt thời gian qua đã quán triệt, và triển khai thực hiện nghiêm chỉnh các quy định, kết luận như: Quy định số 101-QĐ/TW về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp ngày 07/6/2012; Quy định số 08-QĐi/TWngày 25/10/2018 Ban Chấp hành Trung ương ban hành về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương,… Theo đó, Chi ủy viên nêu gương cho đảng viên, đảng viên nêu gương cho quần chúng; cán bộ cấp trên nêu gương cho cán bộ cấp dưới, thủ trưởng cơ quan, đơn vị nêu gương cho công chức và người lao động. Nêu gương về đức khiêm tốn, giản dị, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, đồng thời không ngừng tự kiểm điểm bản thân, soi chiếu vào các quy định của Đảng và Nhà nước làm cơ sở để điều hành công việc cũng như ban hành các quyết định đúng đắn, dẫn dắt cơ quan, đơn vị ngày càng phát triển.
Thứ hai, vai trò của Chi ủy Chi bộ trong chỉ đạo công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết các vụ án tham nhũng, chức vụ
Đối với những vụ án tham nhũng, những vụ án có bị can, bị cáo là cán bộ, đảng viên, nhân sĩ, trí thức… án dư luận xã hội quan tâm, đơn vị đã kịp thời phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng tiến hành các thủ tục theo đúng quy định và hướng dẫn của các cấp ủy Đảng có liên quan. Đơn vị luôn xác định PCTNTC là một trong các nhiệm vụ công tác trọng tâm thường xuyên, liên tục, lâu dài, là một trong các tiêu chí để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ hằng năm.
Đ/c Phạm Văn Phương - Bí thư Chi bộ (người đứng thứ nhất từ trái qua) nhận Giấy khen của Ban Chấp hành Đảng bộ thị xã Hoài Nhơn
Đơn vị luôn đề cao vai trò, trách nhiệm người đứng đầu, trực tiếp chỉ đạo, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc công tác phòng, chống tham nhũng trong nội bộ cơ quan, đơn vị và trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án các vụ án tham nhũng. Trong các cuộc họp, sinh hoạt chi bộ hàng tháng, Phó Viện trưởng phụ trách và các Kiểm sát viên thường xuyên báo cáo tiến độ, kết quả giải quyết những vụ án tham nhũng, chức vụ, tiến độ thu hồi các tài sản trong các vụ án này trước Chi bộ. Qua đó giúp Chi bộ nắm bắt đầy đủ những khó khăn, vướng mắc để chỉ đạo tháo gỡ ngay từ giai đoạn đầu của vụ án, định hướng điều tra đúng, bảo đảm đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ án.
Thực hiện Kết luận số 12-KL/TW ngày 06/4/2022 của Bộ Chính trị về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCTNTC, Chi ủy Chi bộ trong thời gian qua đã tổ chức thực hiện nghiêm túc việc phối hợp với các cơ quan khác trên địa bàn thị xã, nhất là các cơ quan trong khối nội chính ký kết các quy chế phối hợp nhằm nâng cao chất lượng đấu tranh PCTNTC, trong đó chú trọng đến hoạt động cung cấp thông tin, báo cáo việc thực hiện các biện pháp PCTNTC; phối hợp trong công tác phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng và các hành vi khác. Định kỳ theo quy định hoặc yêu cầu đột xuất, Lãnh đạo Viện KSND thị xã Hoài Nhơn đều thực hiện nghiêm túc việc báo cáo kết quả công tác kiểm sát của đơn vị trước Hội đồng nhân dân cùng cấp, Cấp uỷ địa phương và Viện kiểm sát cấp trên.
Viện KSND thị xã Hoài Nhơn tăng cường phối hợp với các cơ quan khối nội chính trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung và PCTNTC nói riêng
Thứ ba, vai trò của Chi ủy trong công tác xây dựng Đảng; tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng cán bộ, công chức trong đơn vị.
Chi ủy Chi bộ luôn xác định công tác giáo dục chính trị, tư tưởng là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong xây dựng và phát triển Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng, tin tưởng tuyệt đối theo đường lối đổi mới của Đảng. Nhờ chú trọng và làm tốt công tác này nên trong suốt thời gian vừa qua, tình hình tư tưởng của đảng viên luôn ổn định, đoàn kết, thống nhất về tư tưởng và hành động; đảng viên có lối sống lành mạnh, trong sáng, không vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước hoặc có biểu hiện sa sút ý chí chiến đấu. Đơn vị cũng thường xuyên chuyển đổi vị trí công tác cán bộ, công chức, kể cả các Phó Viện trưởng phụ trách để phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực.
Thứ tư, Chi ủy luôn xác định việc thực hiện quản lý tài sản công gắn với đấu tranh PCTNTC là công tác thường xuyên, liên tục
Nhận thức được quá trình quản lý, khai thác, sử dụng tài sản công luôn tiềm ẩn nguy cơ tham nhũng, tiêu cực, Chi ủy Chi bộ đã chỉ đạo thực hiện nghiêm việc công khai mua sắm công; quản lý tài chính, ngân sách; quản lý sử dụng các khoản chi tiêu; quản lý đất đai, tài sản công; xây dựng bổ sung quy chế chi tiêu nội bộ phù hợp với quy định hiện hành; đưa ra giải pháp quản lý tài chính, tài sản, sử dụng lao động hợp lý, tiết kiệm ngân sách.... Chi ủy Chi bộ xác định rõ “Công quỹ là của công cho nên một xu, một hào cũng không được chi dùng bừa bãi”[1], vì vậy luôn yêu cầu cán bộ, đảng viên trong đơn vị coi tài sản công như tài sản của chính mình và quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm, khắc phục tình trạng “cha chung không ai khóc”.
Thứ năm, trong công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật Đảng.
Chi ủy Chi bộ Viện KSND thị xã Hoài Nhơn thường xuyên bám sát và quán triệt các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát; chương trình kiểm tra, giám sát của Thị ủy Hoài Nhơn. Nội dung kiểm tra đa dạng, trong đó chú trọng việc rèn luyện đạo đức, vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên theo Quy định số 55-QĐ/TW ngày 19/12/2016 của Bộ Chính trị; Chỉ thị số 03/CT-VKSTC ngày 27/6/2023 của Viện KSND tối cao về tăng cường công tác PCTNTC trong ngành Kiểm sát nhân dân… và những nhiệm vụ do Chi bộ phân công trong công tác xây dựng Đảng, công tác chuyên môn, nghiệp vụ. Đối tượng được kiểm tra là đảng viên trong Chi bộ, kể cả Chi ủy viên đều được kiểm tra, nhằm mục đích phát hiện kịp thời đảng viên có dấu hiệu vi phạm để xử lý đúng quy định.
Công tác PCTNTC trong thời gian qua đã được Chi ủy Chi bộ Viện KSND thị xã Hoài Nhơn triển khai cụ thể, rõ ràng, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của đơn vị; chú trọng tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức vững về chuyên môn nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị. Trên cơ sở những kết quả đạt được, Viện KSND thị xã Hoài Nhơn đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm nhằm phát huy hơn nữa vai trò của Cấp ủy trong công tác đấu tranh PCTNTC, cụ thể:
Một là, trong công tác lãnh đạo chỉ đạo điều hành, Cấp ủy cần phải tiếp tục thực hiện đổi mới phương thức, cách thức lãnh đạo, thực hiện tốt công tác xây dựng Đảng mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, nâng cao năng lực và sức chiến đấu của tổ chức Đảng. Tổ chức thực hiện nghiêm túc Quy chế làm việc của Chi bộ, chấp hành nghiêm túc nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng, phát huy vai trò lãnh đạo của Chi ủy. Chú trọng thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, mỗi đảng viên thực hiện nghiêm túc tinh thần tự phê bình và phê bình.
Hai là, phát huy và đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu Cấp ủy, thực hiện tốt chế độ nêu gương. Hoàn thiện và thực hiện nghiêm túc quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, đúng với phương châm: “Người có chức vụ càng cao, càng lớn thì càng phải gương mẫu trong tu dưỡng rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách, tác phong lề lối công tác để quần chúng nhân dân noi theo.”[2]. Cấp ủy phải có tính chiến đấu cao; chủ động phòng ngừa, tự phát hiện và xử lý các hành vi tham nhũng, tiêu cực. Người đứng đầu cấp ủy, tổ chức Đảng phải luôn luôn gương mẫu, quyết liệt; tự soi, tự sửa; nói đi đôi với làm; trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, chủ động phòng ngừa, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh các hành vi tham nhũng, tiêu cực; tránh tình trạng "chân mình còn lấm bê bê, lại cầm bó đuốc đi rê chân người" [3].
Ba là, tăng cường sự lãnh đạo của Cấp ủy Đảng trong công tác phát hiện, xử lý các vụ việc tham nhũng, tiêu cực. Cấp ủy cần phải thường xuyên quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo công tác điều tra, xử lý các nguồn tin tội phạm về tham nhũng, các vụ án tham nhũng; chấp hành nghiêm sự chỉ đạo thống nhất của Ban Chỉ đạo Trung ương và địa phương về PCTNTC, tiếp tục phát huy sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa Viện kiểm sát với các cơ quan trong khối nội chính như: kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, xét xử, thi hành án trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mỗi ngành. Các việc khó khăn, vướng mắc thì báo cáo cấp có thẩm quyền chủ trì họp để thống nhất về đường lối giải quyết.
Trên tinh thần trách nhiệm, đổi mới, sáng tạo, trong thời gian đến, Chi ủy Chi bộ Viện KSND thị xã Hoài Nhơn quyết tâm lãnh đạo, chỉ đạo đơn vị giữ vững thành tích đã đạt được, đồng thời triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ cũng như chất lượng công tác đấu tranh PCTNTC. Qua đó, quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, mãi xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân./.
Tài liệu tham khảo:
(1) Phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị toàn quốc về công tác phòng chống tham nhũng, ngày 25/6/2018;
(2) Phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị toàn quốc sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” ngày 12/6/2021;
(3) Chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị sơ kết một năm hoạt động của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngày 19/6/2023.
Đinh Xuân Quang
